Νέες διαδρομές Route 2 και 3 ενισχύουν τον Κάθετο Διάδρομο

Πρώτη κοινή πρωτοβουλία για περαιτέρω ενοποίηση της ενεργειακής αγοράς.
Ποιοι συμμετέχουν και τι σηματοδοτεί η κοινή επιστολή.
Τι είναι τα Route 2 και Route 3 και πώς εντάσσονται στον Κάθετο Διάδρομο.
Οικονομικά κίνητρα και αναμενόμενα οφέλη για την αγορά.

4green Team

Πρώτη κοινή πρωτοβουλία για περαιτέρω ενοποίηση της ενεργειακής αγοράς

Οι νέες διαδρομές Route 2 και Route 3 ενισχύουν τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, προσφέροντας νέες δυνατότητες μεταφοράς LNG και αερίου της Κασπίας από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Με μια κοινή επιστολή που υπεγράφη στην Αθήνα, στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνάντησης PTEC (Partnership for Transatlantic Energy Cooperation), οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου των πέντε χωρών ζητούν ρυθμιστική έγκριση για τη διάθεση των δύο νέων προϊόντων δυναμικότητας.
Η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι μόνο τεχνικής σημασίας· αποτελεί ουσιαστικά στρατηγικό βήμα προς την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης, ενισχύοντας τις υποδομές, τη διασυνδεσιμότητα και τη συνεργασία ανάμεσα σε χώρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής μετάβασης και της ασφάλειας εφοδιασμού.

Ποιοι συμμετέχουν και τι σηματοδοτεί η κοινή επιστολή

Η υπογραφή της κοινής επιστολής αποτελεί μια ιστορική στιγμή συνεργασίας για την περιοχή. Συμμετείχαν οι Διαχειριστές ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Bulgartransgaz EAD (Βουλγαρία), Transgaz SA (Ρουμανία), Vestmoldtransgaz SRL (Δημοκρατία της Μολδαβίας) και Gas TSO of Ukraine (Ουκρανία), καθώς και ο ICGB AD, ο ανεξάρτητος διαχειριστής του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας–Βουλγαρίας.
Η επιστολή απευθύνεται στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας, με αίτημα την έγκριση για τη διάθεση των νέων προϊόντων Route 2 και Route 3 έως τον Απρίλιο του 2026. Παράλληλα, ζητείται η δυνατότητα ταυτόχρονης προσφοράς των Route 1, Route 2 και Route 3 σε ανταγωνιστικές δημοπρασίες, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την ίση πρόσβαση στην αγορά.
Η κίνηση αυτή έγινε παρουσία σημαντικών διεθνών παραγόντων. Στην υπογραφή παρευρέθηκαν ο Υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright και ο Υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ Doug Burgum, καθώς και οι Υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας, μαζί με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης της Ρουμανίας. Η συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών υπογραμμίζει τη γεωπολιτική διάσταση της πρωτοβουλίας, καθώς η ενεργειακή συνεργασία στον ευρωπαϊκό Νότο θεωρείται κρίσιμη για την ενίσχυση της ασφάλειας και της διαφοροποίησης των πηγών φυσικού αερίου.

Τι είναι τα Route 2 και Route 3 και πώς εντάσσονται στον Κάθετο Διάδρομο

Τα δύο νέα προϊόντα δυναμικότητας αποτελούν επεκτάσεις του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ενός δικτύου που επιτρέπει ευέλικτες ροές από Νότο προς Βορρά.
Το Route 2 ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης Αμφιτρίτη στο ελληνικό σύστημα του ΔΕΣΦΑ, διασχίζει τον αγωγό Ελλάδας–Βουλγαρίας (ICGB) και συνεχίζει μέσω του Διαδρόμου Trans-Balkan, συνδέοντας τα δίκτυα Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας.
Το Route 3 ακολουθεί παρόμοια πορεία, αλλά ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης του ICGB με τον TAP (Trans Adriatic Pipeline), αξιοποιώντας τη σύνδεση με το φυσικό αέριο της Κασπίας Θάλασσας.
Και οι δύο διαδρομές εξυπηρετούν τον ίδιο στρατηγικό στόχο: να μεταφέρουν φυσικό αέριο από διαφοροποιημένες πηγές, όπως LNG που φτάνει στα ελληνικά τερματικά ή αέριο από την Κασπία, προς τις βόρειες χώρες της περιοχής, ειδικά την Ουκρανία, που χρειάζεται ασφαλείς και ευέλικτες εναλλακτικές μετά τη μείωση των ρωσικών ροών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει ότι ο αγωγός Trans-Balkan, τμήμα του Κάθετου Διαδρόμου, αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της στρατηγικής για τη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου. Η ενεργοποίηση των Route 2 και 3 εντάσσεται πλήρως σε αυτή τη στρατηγική, προσφέροντας πρόσβαση σε LNG και αέριο από την Κασπία και ενισχύοντας τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης.

Οικονομικά κίνητρα και αναμενόμενα οφέλη για την αγορά

Πέρα από τη γεωπολιτική διάσταση, η πρωτοβουλία έχει σημαντική οικονομική σημασία. Οι Διαχειριστές συμφώνησαν να εφαρμόσουν εκπτώσεις 25% έως 50% στα τιμολόγια των σημείων διασύνδεσης. Αυτή η συντονισμένη πολιτική στοχεύει να κάνει τη χρήση των νέων διαδρομών ελκυστική για την αγορά, ώστε οι έμποροι και οι προμηθευτές να αξιοποιήσουν την επιπλέον δυναμικότητα και να δημιουργηθεί υγιής ανταγωνισμός στις ροές φυσικού αερίου.
Η ταυτόχρονη προσφορά των Route 1, 2 και 3 θα επιτρέψει στις εταιρείες να επιλέγουν την πιο συμφέρουσα διαδρομή, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα, τις ανάγκες και τις τιμές της αγοράς. Αυτό, με τη σειρά του, θα ενισχύσει την αποδοτικότητα του συστήματος, θα μειώσει τους κινδύνους συμφόρησης και θα συμβάλει στη βελτιστοποίηση της χρήσης της υφιστάμενης υποδομής σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες.
Στην πράξη, η πρωτοβουλία αυτή δημιουργεί έναν ενιαίο άξονα ροής φυσικού αερίου από την Ελλάδα έως την Ουκρανία, προσφέροντας στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης πρόσβαση σε πιο προσιτές και αξιόπιστες προμήθειες, ενώ παράλληλα ενισχύει τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας ως κόμβου LNG.
Όπως σημειώνουν οι αναλυτές της αγοράς, η αξιοποίηση των ελληνικών τερματικών LNG της Ρεβυθούσσας και του FSRU Αλεξανδρούπολης, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση μελλοντικών έργων όπως το FSRU στη Διώρυγα (Dioriga Gas), θα επιτρέψει την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών των βαλκανικών και κεντροευρωπαϊκών χωρών χωρίς εξάρτηση από ρωσικές ροές.

Δηλώσεις ηγετών και Διαχειριστών για τον ρόλο των νέων διαδρομών
Η πρωτοβουλία έλαβε θετικά σχόλια από όλους τους συμμετέχοντες.
Η CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, τόνισε ότι «η προώθηση των προϊόντων Route 2 και Route 3 αξιοποιεί στο έπακρο το δυναμικό των ελληνικών υποδομών LNG και ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως βασικής ενεργειακής πύλης της Ευρώπης». Υπογράμμισε ότι ο Κάθετος Διάδρομος καθιστά εφικτές ευέλικτες ροές από Νότο προς Βορρά, προσφέροντας αξιόπιστη πρόσβαση σε διαφοροποιημένες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Από την πλευρά του ICGB, οι εκτελεστικοί διευθυντές Teodora Georgieva και George Satlas δήλωσαν ότι ο αγωγός Ελλάδας–Βουλγαρίας αποτελεί «τον πυρήνα των νέων διαδρομών» και ότι οι κοινές προσπάθειες με τους υπόλοιπους Διαχειριστές «συνιστούν ένα απτό βήμα προς μεγαλύτερη ενεργειακή ανεξαρτησία για την Ευρώπη».
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov, επεσήμανε πως «τα προϊόντα Route 1, 2 και 3 σχεδιάστηκαν σε πνεύμα αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό» και ότι η Βουλγαρία «θα συνεχίσει να συνεργάζεται για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων προϊόντων μεταφοράς φυσικού αερίου από αξιόπιστες πηγές, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες».
Αντίστοιχα, ο γενικός διευθυντής της Transgaz, Ion Sterian, υπενθύμισε ότι η Ρουμανία υπήρξε πρωτοπόρος στην πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου ήδη από το 2016. Τόνισε ότι η υλοποίηση του Διαδρόμου θα αυξήσει τη δυναμικότητα στο σημείο Negru Voda–Kardam από 5,03 σε 9,41 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, διευκολύνοντας τη μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω Ελλάδας και Βουλγαρίας προς τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Από ουκρανικής πλευράς, ο γενικός διευθυντής της Gas TSO of Ukraine, Vladyslav Medvediev, σημείωσε ότι «οι νέες διαδρομές προμήθειας προσφέρουν πρόσθετες εμπορικές ευκαιρίες στους εμπόρους φυσικού αερίου, με ελκυστικά τιμολόγια, ενισχύοντας τη θέση της Ουκρανίας ως αξιόπιστου εταίρου στην ευρωπαϊκή αγορά».
Τέλος, ο Υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright χαρακτήρισε την πρωτοβουλία «τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για τη Δύση να αποδυναμώσει την πολεμική μηχανή της Ρωσίας μέσω της ενέργειας». Επεσήμανε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, χάρη στη δέσμευση του Προέδρου Τραμπ για ενεργειακή κυριαρχία, είναι έτοιμες να προμηθεύσουν προσιτό και ασφαλές LNG στους συμμάχους τους στην Ευρώπη.