Έχει μέτρα πυρασφάλειας το σπίτι σου; Τι να κάνεις

Τι απαντά για την πυρασφάλεια ο Γενικός Διευθυντής ΕΛΙΠΥΚΑ Γιώργος Μυλωνάκης

1.Ποια είναι τα βασικά καινούρια στοιχεία που έφερε το προεδρικό διάταγμα του 2018 σε σχέση με ό,τι ίσχυε πριν για την πυροπροστασία στα κτίρια που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι;
Με τον Κανονισμό Πυροπροστασίας ΠΔ 41/2018 έγινε αντικατάσταση του από τριακονταπενταετίας ισχύοντος Κανονισμού 71/1988, προκειμένου αφ' ενός μεν να εναρμονιστεί το εθνικό θεσμικό πλαίσιο με τις απαιτήσεις των Ευρωπαϊκών Κανονισμών-Οδηγιών για τα δομικά προϊόντα και τα κατ' εξουσιοδότηση αυτών Πρότυπα, αφ' ετέρου δε να ανταποκρίνεται στις σημερινές σχεδιαστικές, κατασκευαστικές και λειτουργικές ανάγκες των κτιρίων.
Κρίσιμες θετικές αλλαγές που έφερε το ΠΔ 41/2018 είναι:
Η ενσωμάτωση σύγχρονης ορολογίας και Ευρωπαϊκής πρακτικής
Η χρήση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ταξινόμησης Δομικών Προϊόντων Έναντι Φωτιάς με τις έννοιες:

• Αντίδραση στη Φωτιά (Reaction to Fire) - Σύστημα Euroclass
• Πυραντίσταση (Fire Resistance) και τους  Συνδυαστικούς Δείκτες Πυραντίστασης

Αναθεωρήθηκαν επίσης οι απαιτήσεις παθητικής πυροπροστασίας των κτιρίων, εξορθολογίστηκαν τα μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας και εισήχθησαν μέτρα πρόληψης πυρκαγιάς.
Σημαντική ωστόσο έλλειψη του ΠΔ 41/2018, είναι η μη πρόβλεψη μηχανισμού ελέγχου για την εφαρμογή του, πράγμα που δημιουργεί κινδύνους για την πυροπροστασία, η οποία επαφίεται πλέον στην καλή μας προαίρεση.

2.Ποια είναι τα άκαυστα δομικά υλικά και ποια υλικά πρέπει να αποφεύγουμε; 
Τα διάφορα υλικά ανάλογα με το πώς αντιδρούν στη φωτιά (Reaction to Fire) ταξινομούνται βάσει εργαστηριακών δοκιμών, σε κοινοποιημένα εργαστήρια, στις παρακάτω 7 κατηγορίες αντίδρασης στη φωτιά (Σύστημα Euroclass /κατά ΕΝ 13501-1)                             
Οι κλάσεις Α1, Α2 χαρακτηρίζουν τα υλικά με τη μικρότερη συμβολή στην καύση, τα οποία αντιστοιχούν σε πρακτικά άκαυστα υλικά.
- A1 : ¶καυστα υλικά Μηδενική συνεισφορά στη φωτιά - A2 : Σχεδόν μηδενική συνεισφορά στη φωτιά
- Β  :   Αναφλέξιμα - C  :                      
- D  :                     
- E   :
- F  :    Εύφλεκτα ή μη πιστοποιημένα υλικά (π.χ. Βενζίνη)
Είναι όμως επίσης σημαντική η πληροφορία και ταξινόμηση των καυστών υλικών,  σε σχέση με την εκπομπή καπνού (που αποτελεί την κύρια αιτία θανάτων σε συμβάντα φωτιάς) και φλεγόμενων σωματιδίων (με τα οποία μεταδίδεται η φωτιά σε άλλα υλικά). Έτσι έχουμε:
< >3 υποκατηγορίες ως προς το επίπεδο έκλυσης καπνού (s-smoke):  3 υποκατηγορίες ως προς την παραγωγή φλεγόμενων σωματιδίων (d-droplets): ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019 ΦΕΚ 3475/Β/24-5-2023).
Με τη βοήθεια του Κανονισμού αυτού γίνεται κατανοητή και σχετικά εύκολη η εκτίμηση επικινδυνότητας ενός κτιρίου κοντά ή μέσα σε δασική έκταση και η συνακόλουθη λήψη μέτρων και παρεμβάσεων για την αποτροπή ή τον περιορισμό των συνεπειών φωτιάς σε αυτό.

3.Τι ισχύει για το ξύλο ως υλικό δόμησης που προτιμούν στη βόρεια Ευρώπη. Προσφέρει πυρασφάλεια ή όχι; 
Η κατάταξη των υλικών, σύμφωνα με τα παραπάνω γίνεται μόνον κατόπιν δοκιμών σε κοινοποιημένα εργαστήρια. Αυτό ισχύει και για τα διάφορα είδη ξύλου. Γενικά και ανεπίσημα το ξύλο από πλευράς αντίδρασης στη φωτιά θεωρείται  κατηγορίας D. Ωστόσο, υπάρχουν υλικά και τεχνικές προστασίας του ξύλου, με τη βοήθεια ειδικών χρωμάτων που προκαλούν επιβράδυνση της καύσης τους, αλλά και ειδικών μεθόδων επένδυσης με άκαυστα υλικά όπως π.χ. πυράντοχες γυψοσανίδες.

4.Τι πιστοποιήσεις πρέπει να φέρουν τα προϊόντα δόμησης (χρώματα, κατασκευές, μονωτικά κτλ) που πρέπει να αναζητάμε;
Επειδή τα δομικά υλικά και δομικά συστήματα πρέπει να συμμορφώνονται με τον Κανονισμό Δομικών Προϊόντων (CPR 305/2011) αλλά και με τον Κανονισμό Πυροπροστασίας (ΠΔ 41/2018) οι παραγωγοί /κατασκευαστές πρέπει εκ του νόμου υποχρεωτικά, μέσω της σήμανσης CE και των Δηλώσεων Επιδόσεων, να παρέχουν τις προβλεπόμενες πληροφορίες συμμόρφωσης.
Ειδικά για τη φωτιά, πρέπει να αναζητούμε και να χρησιμοποιούμε υλικά και δομικά συστήματα για τα οποία ο παραγωγός τους δηλώνει εγγράφως, με σαφή τεκμηρίωση, την επίδοση του υλικού (π.χ. ενός μονωτικού υλικού) σε σχέση με την  κατηγορία αντίδρασης στη φωτιά ή το δείκτη πυραντίστασης, αν πρόκειται για δομικό σύστημα/προϊόν (π.χ. πυράντοχη πόρτα, πυράντοχος τοίχος)  σε σχέση με την αντίσταση στη φωτιά.  

5.Μπορούμε να κάνουμε εκ των υστέρων παρεμβάσεις σε παλιά κτίρια; Εσωτερικά και εξωτερικά; Με ποιο τρόπο;
Η απάντηση είναι γενικά και σε μεγάλο βαθμό ναι. Απαιτείται όμως η συνεργασία μας με  μηχανικό που έχει ειδικές γνώσεις στο πεδίο αυτό. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Πυροπροστασίας Κατασκευών (ΕΛΙΠΥΚΑ) συμβάλλει σημαντικά, κατά γενική ομολογία, στην επιμόρφωση των μηχανικών και τεχνικών στον τομέα της Πυροπροστασίας των Κατασκευών, με ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης, ομιλίες, webinars και  με το ανά διετία Διεθνές Συνέδριο Πυροπροστασίας των Κατασκευών. Μάλιστα το επόμενο Διεθνές Συνέδριο Πυροπροστασίας των Κατασκευών έχει ανακοινωθεί για τις 5-6 Απριλίου 2024, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

6.Αλλάζουν οι κανόνες πυροπροστασίας κτιρίων που βρίσκονται σε δασικές εκτάσεις ή ισχύουν όλα τα παραπάνω αναφορικά με τα υλικά;
Σαφώς ναι. Η χώρα απέκτησε πρόσφατα έναν πολύ καλό  «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» (ΚΥΑ  ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019 ΦΕΚ 3475/Β/24-5-2023). Με τη βοήθεια του Κανονισμού αυτού γίνεται κατανοητή και σχετικά εύκολη η εκτίμηση επικινδυνότητας ενός κτιρίου πλησίον ή εντός δασικής έκτασης  και η συνακόλουθη λήψη μέτρων και παρεμβάσεων για την αποτροπή ή τον περιορισμό των συνεπειών φωτιάς σε αυτό. 
 
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Πυροπροστασίας Κατασκευών (ΕΛ.Ι.ΠΥ.ΚΑ.) είναι ένας μη κερδοσκοπικός Οργανισμός, που δημιουργήθηκε με σκοπό να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ιδέας της πυροπροστασίας των κατασκευών στην Ελλάδα και στην δημιουργία κουλτούρας εφαρμογής προδιαγραφών και προτύπων πυροπροστασίας, με τη χρήση πιστοποιημένων υλικών, δομικών συστημάτων και τεχνικών. Συμβάλλει στη διαμόρφωση και κατάρτιση νόμων και προσφέρει, στο πλαίσιο του μη κερδοσκοπικού σκοπού του, εκπαίδευση και τεχνογνωσία στα θέματα της πυροπροστασίας, προς τον Τεχνικό κόσμο, όπως επίσης και παρεμβάσεις με άρθρα ειδικών επιστημόνων και επαγγελματιών που έχει ως μέλη του.
 
Info: www.elipyka.org