Τα φωτοβολταϊκά πάνελ χωρίζονται σε 4 κατηγορίες, τα μονοκρυσταλλικά, τα πολυκρυσταλλικά που αποτελούν και την μεγάλη πλειοψηφία των εγκατεστημένων πάνελς, τα λεπτού υμενίου και τα υβριδικά. Οι μεταξύ τους διαφορές ανάγονται, όπως θα δείτε και παρακάτω, στον τρόπο κατασκευής τους και στα τεχνικά τους χαρακτηριστικά.
1. Μονοκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά πάνελ
Κατασκευάζονται από κυψέλες που έχουν κοπεί από ένα μόνο μεγάλο κυλινδρικό κρύσταλλο πυριτίου. Η κατασκευή τους είναι πιο πολύπλοκη, με αποτέλεσμα το υψηλότερο κόστος παραγωγής.
Χαρακτηριστικά:
- Είναι ο πρώτος τύπος φωτοβολταϊκών πάνελ που μπήκε σε μαζική παραγωγή.
- Έχουν καλύτερη σχέση απόδοσης/επιφάνειας από τους άλλους τύπους πάνελ.
- Η ενεργειακή απόδοσή τους κυμαίνεται από 11% - 19%
- Έχουν υψηλότερο κόστος παραγωγής σε σχέση με τα πολυκρυσταλλικά πάνελ.
- Έχουν μεγαλύτερο πάχος υλικού.
- Έχουν σκούρο μπλε ή μαύρο χρώμα.
2. Πολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά πάνελ
Κατασκευάζονται από κυψέλες που έχουν κοπεί σε λεπτά τμήματα, από ράβδους λιωμένου και επανακρυσταλλοποιημένου πυριτίου (το λειωμένο πυρίτιο χύνεται σε καλούπι και στη συνέχεια τεμαχίζεται σε κυψέλες).
Χαρακτηριστικά:
- Η μέθοδος παραγωγής τους είναι φθηνότερη από αυτήν των μονοκρυσταλλικών, γι αυτό και η τιμή τους είναι συνήθως λίγο χαμηλότερη.
- Η ενεργειακή απόδοσή τους που κυμαίνεται από 11% - 19% είναι λίγο μικρότερη από αυτή των μονοκρυσταλλικών, αλλά από τη στιγμή που οι κυψέλες τοποθετούνται μέσα σε ένα πάνελ με άλλες 60, η πραγματική διαφορά σε watt ανά τετραγωνικό μέτρο είναι αμελητέα.
Σήμερα, με την ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας, η απόδοση των πολυκρυσταλλικών πάνελ έχει σχεδόν προσεγγίσει την απόδοση των μονοκρυσταλλικών. Έτσι, η συγκεκριμένη κατηγορία είναι η πλέον διαδεδομένη παγκοσμίως, έχοντας παράλληλα την καλύτερη σχέση κόστους-απόδοσης.
3. Πάνελ λεπτού υμενίου (thin film)
Πρόκειται για μια ευρύτερη κατηγορία που περιλαμβάνει τα λεγόμενα πάνελ «τρίτης γενιάς» που προέρχονται από πολλές διαφορετικές μεθόδους παραγωγής και επεξεργασίας (π.χ. άμορφου πυριτίου (a-Si), Δισεληνοϊνδιούχου χαλκού (CuInSe2 ή CIS), Τελουριούχου Kαδμίου (CdTe), Αρσενικούχου Γαλλίου (GaAs) κλπ). Τα πάνελ άμορφου πυριτίου που είναι και τα πλέον διαδεδομένα αυτής της κατηγορίας, αποτελούνται από ταινίες λεπτών επιστρώσεων οι οποίες παράγονται με την εναπόθεση ημιαγωγού υλικού (πυρίτιο στην περίπτωση μας) πάνω σε υπόστρωμα υποστήριξης, χαμηλού κόστους όπως από γυαλί ή αλουμίνιο. Ο χαρακτηρισμός άμορφο φωτοβολταϊκό προέρχεται από τον τυχαίο τρόπο με τον οποίο είναι διατεταγμένα τα άτομα του πυριτίου.
Χαρακτηριστικά:
- Έχουν, ονομαστικά, χαμηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες (6% έως 14%).
- Λόγω της μικρότερης ποσότητας πυριτίου που χρησιμοποιείται κατά την παραγωγή τους, η τιμή τους είναι λίγο χαμηλότερη.
- Αποδίδουν καλύτερα στις υψηλές θερμοκρασίες.
- Έχουν καλύτερες αποδόσεις σε σχέση με τα κρυσταλλικά φωτοβολταϊκά , όταν υπάρχει διάχυτη ακτινοβολία (συννεφιά).
- Έχουν χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα κάτι που σημαίνει ότι, για να παράγουμε την ίδια ενέργεια, χρειαζόμαστε σχεδόν διπλάσια επιφάνεια σε σχέση με τα κρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία.
- Αποτελούν καλή λύση όταν υπάρχουν: μεγάλος διαθέσιμος χώρος, σκιάσεις, δυσμενής προσανατολισμός.
4. Υβριδικά πάνελ
Είναι τα πάνελ που συνδυάζουν περισσότερες από μία από τις γνωστές τεχνολογίες (π.χ. συνδυασμός άμορφου και μονοκρυσταλλικού πυριτίου). Στην αγορά, τα πιο διαδεδομένα πάνελ αυτής της κατηγορίας είναι κατασκευασμένα από δύο στρώσεις άμορφου πυριτίου γύρω από μια στρώση μονοκρυσταλλικού πυριτίου.
Χαρακτηριστικά:
- Έχουν μεγάλο βαθμό απόδοσης που μπορεί να ξεπεράσει το 20%.
- Έχουν πολύ καλή συμπεριφορά στην επίδραση της θερμοκρασίας και αξιόλογη απόδοση στο διάχυτο φωτισμό.
- Έχουν αρκετά μεγαλύτερο κόστος κατασκευής.
- Δεν υπάρχουν στοιχεία από παλιές εγκαταστάσεις, σχετικά με τις αποδόσεις και τη διάρκειά τους, αφού η τεχνολογία τους είναι σχετικά καινούργια.
Τα φωτοβολταϊκά πάνελς θα πρέπει να καθαρίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς υπολογίζεται ότι, οι ακαθαρσίες επάνω στα πάνελ μπορεί να μειώσουν την ετήσια παραγωγή κατά 10-15%. Επίσης, τα πάνελς που είναι εγκαταστημένα σε περιοχές με πολλή σκόνη ή γύρη, μπορεί να απαιτούν συχνότερη επιθεώρηση και καθαρισμό. Για το σωστό καθαρισμό τους, πρέπει να ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή και να μην χρησιμοποιείτε υλικά που μπορεί να χαράξουν την επιφάνεια της υάλωσης των πάνελ.
Νέοι δασμοί στα κινεζικά πάνελ
Σε εξέλιξη βρίσκεται η αύξηση της φορολογίας στα κινεζικά πάνελ, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει ήδη ανακοινώσει την εφαρμογή προσωρινών δασμών 11,8% σε μονάδες και κύτταρα Κινέζων κατασκευαστών από τις 6 Ιουνίου. Το ποσοστό αυτό μάλιστα αναμένεται να εκτιναχθεί στο 47% στις αρχές Αυγούστου, καθώς όπως έγινε γνωστό η σχετική απόφαση έχει παρθεί εξ αρχής, απλώς εκτιμήθηκε ότι, αν η Επιτροπή είχε επιβάλει δασμούς 47% αμέσως, θα διαταράσσονταν η αγορά και ως εκ τούτου αποφασίστηκε να οδηγηθούν σε μία πιο ομαλή μετάβαση. Μοναδική περίπτωση να αλλάξει κάτι επ αυτού, είναι να υπάρξει συμφωνία μεταξύ των Κινέζων και Ευρωπαίων Υπουργών στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών, με τις πληροφορίες όμως να κάνουν λόγο για σημαντική «απόσταση» ανάμεσά τους.
«Η υιοθέτηση ενός τέτοιου μέτρου, όχι μόνο δεν θα έχει κανένα πρακτικό όφελος για την εγχώρια και ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής φωτοβολταϊκών πάνελ, αλλά αντιθέτως θα εντείνει την κρίση που βιώνει ο κλάδος διεθνώς τους τελευταίους 18 μήνες και θα οδηγήσει στην απώλεια χιλιάδων ελληνικών θέσεων εργασίας», σχολίασε επί του θέματος ο Σύνδεσμος Ελληνικών Φωτοβολταϊκών.