Εξοικονόμηση φυσικών πόρων στον ξενοδοχειακό τομέα
Διαβάστηκε από 3984 αναγνώστες -
Η τουριστική ανάπτυξη και η βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών σίγουρα μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς να στερήσει ή να υποβαθμίσει το περιβάλλον και τα αγαθά του.
Για την εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας και της επικερδούς λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων, βασική προϋπόθεση αποτελεί η προστασία και η ανάδειξη του περιβάλλοντος. Μια τέτοια αντίληψη εντάσσει την τουριστική ανάπτυξη σε ένα περιβαλλοντικό σχεδιασμό που στοχεύει όχι μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ορθολογική χρήση και διαχείριση των φυσικών πόρων καθώς και στην αξιοποίηση των ήπιων ανανεώσιμων και ανακυκλώσιμων πηγών ενέργειας. Οι δύο τομείς στους οποίους μπορούν να γίνουν βελτιώσεις ούτως ώστε να μειωθεί ο αρνητικός αντίκτυπος του ξενοδοχειακού τομέα στο περιβάλλον, είναι η εξοικονόμηση υδατικών πόρων και η εξοικονόμηση ενέργειας. Επιπλέον, παρουσιάζονται αυξημένα οφέλη, τόσο οικονομικά, όσο και περιβαλλοντικά, με τη χρήση συστημάτων διαχείρισης ενέργειας στο κτήριο.
Εξοικονόμηση υδατικών πόρων
Οι κλιματικές αλλαγές σε συνδυασμό με τη διαρκή αύξηση των αναγκών σε νερό, καθώς και τη συνήθως αναποτελεσματική χρήση τους, έχουν καταστήσει το πρόβλημα της λειψυδρίας πολύ σοβαρό τα τελευταία χρόνια, ενώ το μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο. Πολλά μέρη απειλούνται με ερημοποίηση και το νερό γίνεται όλο και πιο πολύτιμο. Σημαντική εξοικονόμηση νερού μπορεί να επιτευχθεί με κατάλληλο σχεδιασμό, επιλογή εξοπλισμού (είδη υγιεινής, βρύσες, συσκευές χαμηλής κατανάλωσης), εφαρμογή συστημάτων επαναχρησιμοποίησης νερού μέσω βιολογικής επεξεργασίας, εκμετάλλευση του βρόχινου και ημικάθαρτου νερού και αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών. Συστήματα συλλογής βρόχινου νερού για γενική χρήση ή για πότισμα χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά στην Ελλάδα, κυρίως στα νησιά και σε περιοχές με έλλειψη νερού. Τα συστήματα αυτά αποτελούνται από μια επιφάνεια συλλογής, που συνήθως είναι η σκεπή, και τα συστήματα για τη μεταφορά (σωλήνες και υδρορροές), τη διήθηση, την αποθήκευση (στέρνα, υδατοδεξαμενή) και τη διανομή του νερού. Το συλλεγόμενο νερό είναι κατάλληλο για όλες τις χρήσεις, και ανάλογα με την επεξεργασία που θα υποστεί, ακόμα και για πόσιμο. Για τη συλλογή του βρόχινου νερού μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλες οι στέγες, ενώ ένα σύστημα αξιοποίησης, επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης ημιακάθαρτων νερών μπορεί να ενσωματωθεί, τόσο στην αρχή του σχεδιασμού ενός νέου κτιρίου, όσο και να κατασκευαστεί εκ των υστέρων σε υπάρχοντα κτίρια. Μία υπόγεια ή υπέργεια δεξαμενή, τοποθετείται κοντά στην έξοδο της υδρορροής (σωλήνας καθόδου) της στέγης του κτιρίου, στην οποία το βρόχινο νερό συλλέγεται, αφού πρώτα επεξεργασθεί με τη χρήση κατάλληλου φίλτρου που βρίσκεται εγκατεστημένο εντός της δεξαμενής. Διάφορα στερεά ή αιωρούμενα σωματίδια, σκόνη, φύλλα, σκουριά, αερόβια βακτήρια, καθώς και άλλοι ρύποι μπορούν να φτάνουν στη δεξαμενή αποθήκευσης, όσο καλά σχεδιασμένο και αν είναι το σύστημα, γεγονός που καθιστά το αποτελεσματικό φιλτράρισμα του νερού απαραίτητο, τόσο για τη χρήση του νερού, όσο και για τη συντήρηση του ίδιου του συστήματος. Μεταξύ των υπόγειων και υπέργειων δεξαμενών, προτιμώνται γενικά οι πρώτες καθώς έχουν το πλεονέκτημα της χρησιμοποίησης της θερμοκρασίας και της σκίασης που προσφέρει το έδαφος. Εκτός από την συλλογή των βρόχινων νερών, μπορεί παρόμοιο σύστημα να εφαρμοστεί για την συλλογή ημιακάθαρτων νερών, των λεγόμενων και ως ΅΅γκρίζωνΆΆ νερών, όπως τα νερά που χρησιμοποιούνται στο μπάνιο, τα νερά του πλυντηρίου ή και το νερό της πισίνας. Το νερό αυτό μπορεί μετά από περιορισμένη επεξεργασία να ανακυκλωθεί και να χρησιμοποιηθεί για άρδευση ή και στα καζανάκια. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα που προκύπτει από τη χρήση των βρόχινων και των ημιακάθαρτων νερών είναι η μείωση της επιβάρυνσης του αποχετευτικού συστήματος και των συστημάτων βιολογικού καθαρισμού. Ειδικά σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης, τα πλημμυρικά φαινόμενα κάνουν πολύ πιο δαπανηρή την απομάκρυνση των λυμάτων.
Κάποιες άλλες πρακτικές για την εξοικονόμηση νερού είναι οι παρακάτω:
- Αισθητήρες στις βρύσες για αυτόματο κλείσιμο
- Καζανάκια χαμηλής ροής
- Τηλέφωνα ντους χαμηλής ροής ή με ποσοστό αέρα
- Συστήματα βιολογικού καθαρισμού και επαναχρησιμοποίηση νερού
Εξοικονόμηση ενέργειας
Ο ξενοδοχειακός τομέας χαρακτηρίζεται ως αρκετά ενεργοβόρος, καθώς τα απαιτούμενα επίπεδα άνεσης και πολυτέλειας επιβαρύνουν το περιβάλλον. Από τη διερεύνηση της σχέσης της τουριστικής δραστηριότητας με την κλιματική αλλαγή έχει προκύψει ως συμπέρασμα ότι, ο τουρισμός ευθύνεται για το 5% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως. Αυτό αποδίδεται, μεταξύ άλλων, και στην εξάρτηση της τουριστικής βιομηχανίας σε ρυπογόνες δραστηριότητες που επιβαρύνουν με τις εκπομπές τους την ατμόσφαιρα. Οι τομείς στους οποίους καταναλώνεται η περισσότερη ενέργεια είναι αυτοί της θέρμανσης/κλιματισμού, της παραγωγής ζεστού νερού χρήσης και του φωτισμού.
Εξοικονόμηση στο σύστημα ψύξης/ θέρμανσης και αερισμού
Ο κλιματισμός στις ξενοδοχειακές μονάδες γίνεται συνήθως με κεντρικά συστήματα κλιματισμού που χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια και λεβήτων πετρελαίου. Αν η ηλεκτρική ενέργεια αντικατασταθεί με κάποιο είδος ανανεώσιμης ενέργειας, τότε υπάρχουν οφέλη που, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο, είναι μεγάλα. Οι πιο συχνές εφαρμογές σε συστήματα κλιματισμού περιλαμβάνουν τη χρήση της γεωθερμίας, αλλά και την αντικατάσταση των λεβήτων πετρελαίου με λέβητες βιομάζας. Ένα σύστημα που έχει τύχει περιορισμένη εφαρμογής στην Ελλάδα, είναι αυτό της ψύξης με θαλασσινό νερό. Το σύστημα αυτό εκμεταλλεύεται τη χαμηλή θερμοκρασία του θαλασσινού νερού, το οποίο έχει μικρές μόνο διακυμάνσεις ανάλογα με την εποχή. Η διαδικασία που θα ακολουθείται είναι η εξής: Αρχικά, ποσότητα νερού αντλείται από τη θάλασσα με τη βοήθεια υποβρύχιας αντλίας, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται ως ψυκτικό μέσο σε υδρόψυκτο σύστημα κλιματισμού. Η χρήση νυχτερινού αερισμού μπορεί να μειώσει κατά πολύ τα ψυκτικά φορτία ιδιαίτερα σε μεγάλους χώρους. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται κατά τις θερινές νύχτες και μόνο όταν η εξωτερική θερμοκρασία κατέβει κάτω από κάποια συγκεκριμένα επίπεδα (συνήθως 21οC). Σε αυτή την περίπτωση, ανοίγει ο εξαερισμός ούτως ώστε ο χώρος να ψύχεται πλέον από τον εξωτερικό αέρα και όχι με τη χρήση της κλιματιστικής μονάδας. Επιπλέον, επιτυγχάνεται πρόψυξη των χώρων που δεν κλιματίζονται το βράδυ, με αποτέλεσμα να απαιτείται λιγότερο φορτίο για την ψύξη του χώρου το επόμενο πρωί. Είναι αποτελεσματικός κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών και ιδιαίτερα τις θερμές ημέρες και μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση μέχρι και 10-15% στην ψύξη. Ένα άλλο μέτρο που μπορεί να μειώσει, τόσο τα ψυκτικά, όσο και τα θερμικά φορτία, είναι η προσθήκη φυτεμένου δώματος. Μία φυτεμένη οροφή αποτελείται από ένα στρώμα βλάστησης που αναπτύσσεται επάνω σε μία επίπεδη οροφή. Μπορεί να δημιουργήσει ψυκτικό αποτέλεσμα, τόσο στα περίχωρα του κτιρίου, όσο και στο εσωτερικό του, προσφέροντας θερμική προστασία το καλοκαίρι, αλλά και το χειμώνα καθώς θεωρείται μέσο θερμικής μόνωσης. Με την εφαρμογή αυτής της μετατροπής, η κατανάλωση ενέργειας για ψύξη μπορεί να μειωθεί ακόμα και κατά 30% το καλοκαίρι, ενώ προσφέρει και άλλα πλεονεκτήματα, όπως ηχομόνωση και αισθητική αναβάθμιση του κτηρίου. ¶λλη μια αξιόπιστη και εφικτή πρόταση για τη μείωση του ψυκτικού και του θερμικού φορτίου είναι ο ηλιακός κλιματισμός/ θέρμανση. Στις μονάδες ηλιακού κλιματισμού, η διαδικασία ψύξης τροφοδοτείται από την ηλιακή ακτινοβολία. Τα συστήματα αυτά αποτελούνται από ψύκτες που χρησιμοποιούν ζεστό νερό θερμοκρασίας από 70 ως 110 °C, το οποίο έχει παραχθεί από ηλιακούς συλλέκτες υψηλής απόδοσης, για την παραγωγή κρύου νερού (7 ως 10 °C) που χρησιμοποιείται για τον κλιματισμό κτιρίων. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το ζεστό νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον κλιματισμό του κτιρίου αλλά και για την εξασφάλιση του ζεστού νερού χρήσης. Τους χειμερινούς μήνες, το ζεστό νερό μπορεί να εξασφαλίσει τη θέρμανση των χώρων καθώς επίσης και τις ανάγκες ζεστού νερού χρήσης. Η αποτελεσματικότητα του συστήματος είναι μεγάλη, τόσο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οπότε και μπορούν να καλυφθούν από αυτό το σύστημα το 45% των απαιτήσεων θέρμανσης, αλλά περισσότερο κατά τη θερινή περίοδο, εποχή στην οποία τα ψυκτικά φορτία καλύπτονται κατά 50%. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, για μια επιφάνεια συλλεκτών 25 m2, προκύπτει ανά έτος ηλεκτρική ενέργεια άνω των 1500kWh κατά τη διάρκεια της περιόδου ψύξης και εξοικονόμηση πετρελαίου άνω των 0.5tn κατά την περίοδο θέρμανσης. Επιπλέον, μπορούν να ληφθούν κάποια μέτρα για τη μείωση του απαιτούμενου ψυκτικού ή θερμικού φορτίου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων μέτρων είναι τα σκίαστρα, οι περσίδες, οι θερμοανακλαστικές μεμβράνες στα τζάμια και η βελτίωση της μόνωσης. Επίσης, πολύ αποτελεσματική κρίνεται η χρήση αυτοματισμών για την ενεργοποίηση του συστήματος ψύξης/θέρ-μανσης, μόνο όταν ο επισκέπτης είναι στο δωμάτιο.
¶λλα μέτρα εξοικονόμησης που μπορούν να εφαρμοστούν είναι :
- Περιορισμός της χρήσης κλιματισμού σε χώρους που δεν χρησιμοποιούνται.
- Ρύθμιση του θερμοστάτη στους 26ο C το καλοκαίρι και στους 20ο C το χειμώνα, θερμοκρασίες που αποτελούν τις αποδεκτές τιμές της θερμικής άνεσης, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα.
- Ανάκτηση θερμότητας στις κλιματιστικές μονάδες, για τη θέρμανση του νερού χρήσης.
- Χρήση συστημάτων συμπαραγωγής για την ταυτόχρονη θέρμανση του χώρου και του νερού.
- Χρήση θερμικών ηλιακών συστημάτων.
Εξοικονόμηση στην παραγωγή ζεστού νερού
Σε ό,τι αφορά στο ζεστό νερό, ένα από τα πιο ουσιαστικά μέτρα είναι η εγκατάσταση θερμικών ηλιακών συστημάτων. Ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία των συλλεκτών, το νερό μπορεί να θερμανθεί σε μέτριες θερμοκρασίες (π.χ. για την θέρμανση του νερού πισίνας) ή και σε υψηλότερες. Επιπλέον, για τη θέρμανση του νερού είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν συστήματα ανάκτησης θερμότητας από το σύστημα θέρμανσης χώρων. (Πίνακας 1) Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση ηλεκτρικών αντιστάσεων για τη θέρμανση του νερού καθώς είναι ο πιο αντιοικονομικός και εχθρικός προς το περιβάλλον τρόπος παραγωγής θερμότητας.
Εξοικονόμηση στο φωτισμό
Στον τομέα του φωτισμού, μέσα από απλά μέτρα εξοικονόμησης μπορεί να επιτευχθεί μεγάλη μείωση της κατανάλωσης. Τα σημαντικότερα από αυτά τα μέτρα είναι:
- Η αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων με φωτιστικά σώματα LED που έχουν έως και κατά 75% μικρότερη κατανάλωση ρεύματος σε σχέση με τις κλασσικές λάμπες πυρακτώσεως και άριστη φωτεινότητα, ακόμα και σε απαιτήσεις αρκετά μεγάλων επιπέδων φωτεινότητας.
- Εκμετάλλευση όσο το δυνατόν σε μεγαλύτερο βαθμό του φυσικού φωτισμού.
- Χρήση ροοστατών στα φωτιστικά έτσι, ώστε να ρυθμίζεται το επίπεδο φωτεινότητας του χώρου και να αποφεύγεται η σπατάλη σε περιπτώσεις αυξημένου εξωτερικού φωτισμού ή όταν είναι επιθυμητό χαμηλότερο επίπεδο φωτισμού.
- Χρήση αυτοματισμών για τον έλεγχο του φωτισμού στα δωμάτια ή και το κλιμακοστάσιο.
- Ολοκληρωμένα συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας φωτισμού, με χρήση αισθητήρων παρουσίας στο χώρο, χρονοδιακοπτών και αυτομάτου συστήματος ρύθμισης φωτεινότητας με αισθητήρες μέτρησης φωτός (εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου).
Μέρος της ενέργειας που απαιτείται για το φωτισμό μπορεί παραχθεί με χρήση φωτοβολταϊκών πλαισίων ή μικρής ανεμογεννήτριας.
Συστήματα διαχείρισης ενέργειας (BEMS)
Η εγκατάσταση ενός συστήματος BEMS (Building Energy Management System) έχει ως σκοπό την επιτήρηση και τον αυτόματο έλεγχο των ηλεκτρολογικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων ενός κτιρίου, ώστε να είναι δυνατή η ρύθμιση παραμέτρων και η ανάλυση δεδομένων όλων των εγκαταστάσεων από έναν κεντρικό σταθμό ελέγχου. Παράλληλα, είναι δυνατή η παρακολούθηση και καταγραφή της ενεργειακής συμπεριφοράς των συστημάτων που είναι εγκατεστημένα στο κτίριο, καθώς και η δημιουργία αρχείου με στατιστικά στοιχεία. Έτσι ο ιδιοκτήτης ή ο ενεργειακός διαχειριστής του κτιρίου έχουν πάντα μια πλήρη και σαφή εικόνα ως προς τις καταναλώσεις ενέργειας και μπορούν δυναμικά να παρέμβουν με διάφορα σενάρια λειτουργίας του κτηρίου με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας. Το σύστημα αποτελείται από την κεντρική μονάδα ελέγχου, τις τοπικές μονάδες ελέγχου, το δίκτυο επικοινωνίας και τα προγράμματα ελέγχου. Η κεντρική μονάδα ελέγχου με τη σειρά της αποτελείται από ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή με τη βάση δεδομένων, ενώ στους χώρους στους οποίους υπάρχουν μηχανήματα ή συσκευές όπου υπάρχει κατανάλωση ενεργειακών πόρων και ελέγχονται από το σύστημα εξοικονόμησης, εγκαθίστανται τοπικές μονάδες ελέγχου και αισθητήρες. Όλες οι πληροφορίες διακινούνται μεταξύ των τοπικών μονάδων του συστήματος και καταλήγουν στην κεντρική μονάδα, όπου γίνεται η επεξεργασία τους βάσει κατάλληλων αλγορίθμων ανά λειτουργία και εκτελούνται αυτόματα οι απαιτούμενοι χειρισμοί με σκοπό να επιτυγχάνεται η ορθολογικότερη διαχείριση των ενεργειακών πόρων του κτιρίου. Οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται είναι σχεδιασμένοι έτσι, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας. Τα οφέλη από τη χρήση συστημάτων BEMS είναι πολλαπλά. Σε ενεργειακό επίπεδο, επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας που συνδυάζεται με την οπτική και τη θερμική άνεση, καθώς με την εφαρμογή του συστήματος αυτού μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας μέχρι και κατά 45%. Τα οικονομικά οφέλη που υπάρχουν, αναφέρονται στη μείωση των καυσίμων που απαιτούνται από τα διάφορα συστήματα και στη μείωση του κόστους των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Σε περιβαλλοντικό επίπεδο, υπάρχει μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων και ο περιορισμός του φαινομένου του θερμοκηπίου καθώς με χρήση συστημάτων BEMS, υπάρχει μείωση κατά 30% των εκπομπών CO2. Τέλος, υπάρχουν και κοινωνικά οφέλη, καθώς βελτιώνεται η ποιότητα ζωής, ενώ με τον συνδυασμό των συστημάτων BEMS με άλλες πράσινες δράσεις, είναι ικανά να θέσουν τις βάσεις για τη δημιουργία ενός ΅΅πράσινουΆΆ κτιρίου. Τα σημαντικότερα συστήματα που μπορούν να παρακολουθηθούν από ένα τέτοιο σύστημα, είναι τα συστήματα κλιματισμού/θέρμανσης, η εγκατάσταση φωτισμού, οι ηλεκτρικές καταναλώσεις, και οι εγκαταστάσεις ασφαλείας. Στον τομέα του κλιματισμού/θέρμανσης, ένα σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να διαχειριστεί τον εξαερισμό των μπάνιων με τη χρήση χρονοκαθυστέρησης έτσι, ώστε να βρίσκεται σε λειτουργία όταν χρησιμοποιείται και για κάποια λεπτά αφού κλείσει το φως. Στους χώρους των δωματίων, αλλά και στο υπόλοιπο ξενοδοχείο, ο εξαερισμός χρησιμοποιείται όταν η ποιότητα του αέρα κριθεί από το σύστημα ανεπαρκής (υψηλά επίπεδα CO2). Επιπλέον, το σύστημα μεριμνά για την ύπαρξη θερμικής άνεσης στο κτίριο, μειώνοντας στο ελάχιστο την απαιτούμενη ενέργεια με χρήση μεθόδων, όπως είναι ο νυχτερινός αερισμός. Οι αυτοματισμοί που αφορούν στη ρύθμιση του φωτισμού είναι πολυάριθμοι και κυριότεροι εξ αυτών είναι η απενεργοποίηση του εξωτερικού φωτισμού την ημέρα, η χρήση αισθητήρων κίνησης σε σημεία με περιορισμένη κίνηση, όπως σε κάποιους εξωτερικούς χώρους και χώρους στάθμευσης. Επιπλέον, μπορεί σε κάποιους χώρους να ρυθμιστεί η ένταση του φωτισμού έτσι, ώστε να γίνει εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού. Τέλος, με τη χρήση συστημάτων BEMS μπορεί να γίνεται αυτόματα η ρύθμιση της κλίσης των σκιάστρων ούτως ώστε να αξιοποιείται ο φυσικός φωτισμός, χωρίς να αυξάνονται τα ψυκτικά φορτία κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου. Ταυτόχρονα με όλα τα παραπάνω, γίνεται και καταγραφή, τόσο των καταναλώσεων του κτιρίου και της τυχόν παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όσο και διάγνωση προβλημάτων στα συστήματα του κτηρίου. Συνοψίζοντας, οι πιθανές τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που μπορούν να επιφέρουν υψηλά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη στον ξενοδοχειακό τομέα, φαίνονται στον Πίνακα 2. Το όφελος που προκύπτει από τα “πράσινα” ξενοδοχεία είναι πολλαπλό. Από τη μια πλευρά, εξοικονομούν χρήματα στον ιδιοκτήτη μέσω της εφαρμογής των οικολογικών πρακτικών που οδηγούν σε μείωση του λειτουργικού κόστους της επιχείρησης. Παράλληλα, προωθούν την περιβαλλοντική συνείδηση στους φιλοξενούμενους και στους εργαζομένους, ενώ τέλος εξοικονομούν φυσικούς πόρους στον πλανήτη ενισχύοντας τη βιωσιμότητα του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Δομικά υλικά από τον ειδικό ή από ένα γνωστό;
Διαλέξτε την ηλεκτρική συσκευή που πραγματικά χρειάζεστε
Εύκολα roof gardens και για προστασία από την βροχή!
Μηχανικός αερισμός: Για να ανασαίνει το σπίτι!
